Nhập nhằng việc xử lý hồ sơ và bồi thường đất

Đến khi chính quyền thu hồi phần lớn diện tích đất trên thì người chủ sở hữu quyền sử dụng đất cho rằng chỉ được hưởng mức đền bù thấp, không thỏa đáng.

Kiểu làm việc mập mờ, lấp lửng

Ông Hổ trên mảnh đất bị thu hồi trên địa bàn xã Tam Quan Bắc.

Trao đổi với chúng tôi, ông Tướng Phi Hổ, thường trú tại thôn Thiện Chánh, xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn (Bình Định) cho biết: Ông sở hữu quyền sử dụng đất thửa đất số 313, tờ bản đồ số 6 có diện tích 2.784m² (loại đất nuôi trồng thủy sản) và thửa đất số 208A, tờ bản đồ số 6 có diện tích 600m² (loại đất trồng cây hàng năm) thuộc thôn Dĩnh Thạnh, xã Tam Quan Bắc (ông nhận thừa kế theo di chúc).

Ngày 30/03/2012, UBND huyện Hoài Nhơn đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CH01399 và CH01400 cho ông Hổ. Đến nay, theo Bản đồ VN2000, các thửa đất trên được đo đạc lại, thửa đất 313 nay là thửa 829, tờ bản đồ số 15 có diện tích thực tế 3.316,6m²; thửa 208A nay là thửa số 827, tờ bản đồ số 15 có diện tích thực tế 539,8m^2.

Tháng 05/2012, do diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản không hiệu quả lại gây ô nhiễm môi trường cho cư dân chung quanh nên ông Hổ đã làm đơn xin chuyển mục đích sử dụng của 2.784m² sang trồng cây lâu năm và được UBND xã chấp thuận. Chính quyền xã có tờ trình ngày 24/05/2012 gửi UBND, phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Hoài Nhơn. Sau khi tiến hành kiểm tra nội nghiệp, ngày 29/05/2012, trưởng phòng TN&MT huyện là ông Nguyễn Thành Hậu đã ký xác nhận hồ sơ của ông Tướng Phi Hổ đủ điều kiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Trên cơ sở đó, ông Hổ đã tổ chức san lấp diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản với sự đồng thuận của UBND xã Tam Quan Bắc. Nhưng không hiểu vì lý do gì, hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất đã được kết luận đủ điều kiện trên không được giải quyết bất chấp bức xúc của ông Hổ.

Biên bản kiểm tra nội nghiệp đã được phòng TN&MT huyện xác nhận đủ điều kiện từ năm 2012.

Sự “im lặng” khó hiểu đó kéo dài tới tháng 11/2014 khi ông được phòng TN&MT huyện mời lên để trả lại hồ sơ.

Trong biên bản làm việc lúc 14h30 ngày 18/11/2014, có ghi rõ nội dung rất lạ lùng: “Qua trao đổi với ông Hổ, hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nuôi trồng thủy sản sang đất trồng cây lâu năm chưa thực hiện được là do tại vị trí chuyển mục đích chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất”.

Ngay tại buổi làm việc đó, ông Hổ hỏi rõ là nội dung quy hoạch nào thì người có trách nhiệm là ông Hồ Hưởng, phó phòng TN&MT không cung cấp. Một điều lạ thường nữa là biên bản làm việc trên không được đóng dấu của phòng TN&MT mà chỉ có chữ ký của 3 người có mặt, gồm: Ông Hồ Hưởng, ông Trần Anh Phương (cán bộ văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất) và ông Tướng Phi Hổ.

Trao đổi với phóng viên, ông Hổ khẳng định: “Đầu tiên, việc từ chối không chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho tôi sau hơn 2 năm ém hồ sơ là hoàn toàn sai quy định. Thứ hai, tại thời điểm tháng 11/2014, chưa có bất kỳ quy hoạch nào liên quan tới thửa đất 313. Vì phải đến tận năm 2016, tỉnh Bình Định mới phê duyệt quy hoạch tuyến đường từ Quốc lộ 1A cũ đến Gò Dài và khu dân cư dọc tuyến tại xã Tam Quan Bắc. Thứ ba, phòng TN&MT lập biên bản trả lại hồ sơ nhưng không đóng dấu đã vi phạm quy định của về thủ tục hành chính của cơ quan Nhà nước”.

Để làm sáng tỏ những nội dung trên, chúng tôi đã liên hệ làm việc với phòng TN&MT, UBND huyện Hoài Nhơn. Ngày 11/05/2020, ông Hồ Hưởng (hiện là trưởng phòng TN&MT huyện) thừa nhận việc không đóng dấu vào biên bản làm việc ngày 18/11/2014 là thiếu sót.

Ông Hưởng bình luận: “Tại buổi làm việc đó, ông Hổ không có ý kiến gì về việc biên bản không được đóng dấu và sau này cũng vậy. Bây giờ đất bị thu hồi mới kiện cáo”.

Về câu hỏi chứng minh lý do trả hồ sơ do chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, ông Hưởng khẳng định là có căn cứ và có bản quy hoạch. Tuy nhiên, khi phóng viên yêu cầu cung cấp thì ông từ chối với lý do: “Tôi chỉ cung cấp cho lãnh đạo UBND huyện, sau đó phóng viên có thể lấy từ bên đó”. Ngay trong ngày 11/05/2020, chúng tôi liên hệ với văn phòng UBND huyện Hoài Nhơn để được làm việc với ông Nguyễn Văn Đẹp, phó chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực TN&MT thì ông Ngô Đình Tuy, phó chánh văn phòng từ chối gặp, từ chối làm việc với lý do lãnh đạo bận họp.

Kiểu trả lời và thái độ làm việc của một số cán bộ công quyền huyện Hoài Nhơn thực sự khó hiểu, khiến người dân, dư luận hoang mang, đặt ra câu hỏi: Đâu mới là sự thật?

Bồi thường kiểu “nâng lên, hạ xuống”

Qua xác minh của phóng viên, ngày 2/12/2016, UBND tỉnh Bình Định ban hành Quyết định số 4451/QĐ-UBND về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Tuyến đường từ Quốc lộ 1A cũ đến Gò Dài và Khu dân cư dọc tuyến. Căn cứ dự án, huyện Hoài Nhơn thu hồi 3.065,4m² thuộc thửa đất 829 (thửa 313 cũ) và 180,1m² thửa 827 (thửa 208A cũ) của ông Tướng Phi Hổ. Mức giá đền bù “khởi điểm” cho hơn 3.245m² trên là hơn 1 tỷ 121 triệu đồng theo phương án bồi thường của Hội đồng Giải phóng mặt bằng (GPMB) huyện ngày 10/12/2017. Khi ông Hổ không đồng ý thì cũng là khi mức giá bắt đầu được điều chỉnh một cách “linh hoạt” lúc lên, lúc xuống.

Cụ thể: Ngày 28/2/2018 điều chỉnh tăng lên hơn 1 tỷ 274 triệu đồng; ngày 17/10/2018 “tụt” xuống còn 824 triệu đồng; ngày 25/07/2019 lên 994 triệu đồng; ngày 14/01/2020 “vọt” lên hơn 1 tỷ 582 triệu đồng; gần đây nhất, ngày 13/04/2020, tạm “chốt” lại là 1 tỷ 846 triệu 347.774 đồng. Đáng chú ý trong Thông báo số 323 ngày 13/04/2020 của Hội đồng GPMB huyện Hoài Nhơn về việc niêm yết công khai phương án bồi thường đối với ông Tướng Phi Hổ (được ký bởi ông Nguyễn Văn Hiền, phó chủ tịch hội đồng): “Thời gian niêm yết là 20 ngày kể từ ngày thông báo (từ ngày 10/04/2020 đến hết ngày 29/04/2020)”. Nghịch lý là niêm yết từ ngày 10/04 nhưng tận đến ngày 13/04, thông báo mới được ký, đóng dấu và có hiệu lực.

Tại buổi làm việc với phóng viên sáng ngày 12/05/2020, ông Từ Văn Minh, phó chủ tịch UBND xã Tam Quan Bắc xác nhận hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất năm 2012 của ông Tướng Phi Hổ là đủ điều kiện nhưng không được giải quyết vì vướng quy hoạch. Khi được hỏi cụ thể về bản quy hoạch thì ông Minh cũng không trả lời được. Chính quyền xã cho biết, ngày 18/03/2019, UBND xã có văn bản số 19 đề xuất với huyện Hoài Nhơn dùng các thửa đất số 175, 176, 226, 337 thuộc tờ bản đồ số 11 ở xóm 5 thôn Công Thạnh (đất nuôi trồng thủy sản) để hoán đổi cho ông Tướng Phi Hổ. Tuy nhiên, ông không đồng ý phương án trên với lý do không tương xứng với vị trí đất bị thu hồi.

Biên bản trả hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng đất năm 2014 gây tranh cãi của phòng TN&MT huyện.

Đến nay, hộ gia đình ông Tướng Phi Hổ cũng là trường hợp cuối cùng chưa nhận bồi thường. Theo quan điểm của ông, việc đầu tư xây dựng khu dân cư dọc tuyến trên địa bàn xã Tam Quan Bắc mang yếu tố thương mại chứ không phải phát triển vì lợi ích công cộng nên phải thương lượng về mức giá bồi thường với dân.

Ông kiến nghị Hội đồng GPMB huyện Hoài Nhơn cần đưa ra mức đền bù thỏa đáng và dứt khoát chứ không theo kiểu “nhập nhằng” thời gian qua. Cũng trong ngày 12/05/2020, trên mảnh đất bị thu hồi của ông Hổ đã có một số phương tiện, máy móc xuất hiện và tiến hành đổ đất, san gạt. Khi phát hiện ra vấn đề này, chúng tôi đã liên hệ với ông Nguyễn Văn Hiền, phó chủ tịch Hội đồng GPMB huyện và nhận được phản hồi là: “Không hay biết gì về sự việc trên, sẽ cho kiểm tra”.

Chúng tôi sẽ tiếp tục bám sát sự việc và phản ánh tới độc giả trong thời gian sớm nhất!